در بازی شطرنج حرکتی وجود دارد به نام تسوگتسوانگ (zugzwang) که معمولا در آخر بازی اتفاق میافتد و فرد مجبور است حرکتی کند که به ضرر او تمام میشود. معنای لغوی تسوگتسوانگ چیزی مثل اکراه در حرکت یا اجبار در حرکت است. یعنی بهترین حرکت برای فرد حرکت نکردن است اما مجبور است، چون نوبت اوست.
در گیف زیر مشاهده میکنید که شاه سیاه در آخر مجبور است از سرباز سیاه فاصله بگیرد که این موجب از دست دادن سربازش میشود.
نکته: سرباز سیاه رو به پایین و سرباز سفید رو به بالا حرکت میکند و جلو هم را سد کردهاند.
بازی زندگی درست شبیه به شطرنج است. ما انتخابهایی زیادی در زندگی داریم، میتوانیم به دلخواه خود حرکت کنیم، حتی اگر اشتباه کنیم میتوانیم آن را جبران کنیم. اما اگر این اشتباهات زیاد و ادامهدار باشند آنچه در آخر برای ما میماند چیزی از جنس حرکت تسوگتسوانگ است. یعنی اگر چه میدانیم حرکت درستی نیست اما تنها گزینهی پیش روی ماست.
تسوگتسوانگ در سیاست هم معنا پیدا میکند. تصمیمات و سیاستهای اشتباه اگر چه در ابتدا چندان تاثیرگذار نیستند و البته فرصت اصلاحشان وجود دارد اما در بلند مدت و با ادامه داشتن آنها شاهد آن خواهیم بود که دیگر گزینههای چندانی پیش روی ما نیست و در آخر مجبور به انتخاب گزینه یا گزینههای دوست نداشتنی هستیم.
انتخابی که گاهی تنها داشتهی با ارزش ما را هم از ما میگیرد. (مثل تک سرباز بالا)
در فرهنگ هم
در آموزش هم
در اقتصاد هم
تسوگتسوانگ نتیجه حتمی بیتوجهی به اشتباهات گذشته خواهد بود.
در انتهای فیلم اقای هیچکس که بسیار فیلم مفهومی و عمیقی است به تسوتسوانگ در بازی شطرنج اشاره میکنه . این فیلم در باره ی انتخاب های مختلفی است که در زندگی برایمان پیش میاد و با هر انتخاب دنیای جدیدی پیش روی ما باز میشود .
محمدصادق جان
این کلمه و عبارت در اصل آلمانی است و تلفظش چیزی شبیه «زوگزوان» است. چیزی که تو نوشتهای بیشتر به نظر تلفظ «کرهای» میآید و البته من هم با همین استدلال به این نوشته سر زدم.
از این لینک میتوانی تلفظ انگلیسی این کلمه را مشاهده کنی:
https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/zugzwang
با مهر
یاور
یاور جان حق با توه. اصل این کلمه آلمانیه (گمونم یه آلمانی این حرکتو نامگذاری کرده) که البته توی ایران هم بعضیا به این حرکت میگن زوگزوانگ. اما حداقل چیزی که من دیدم ب دوتا تلفظ دیگه هم وجود داره. یکی تسوتسوانگ و بعدی تسوگتسوانگ یا تسوکتسوانگ. واسه همین من هم کلمه آلمانی رو اوردم و هم اون چیزی که برخی از شطرنجبازا تلفظ میکنن.
اگه یه سری هم به ویکیپدیا انگلیسی بزنی چنین چیزی نوشته
([Zugzwang (German for “compulsion to move”, pronounced [ˈtsuːktsvaŋ
اما در کل به نظرم کلمه مهم نیس چی باشه مهم اینه در آخر گرفتار این حرکت نشیم. 🙂