بدون شک یکی از بهترین کتابهایی که تاکنون خواندهام، کتاب چرا ملتها شکست میخورند نوشتهی دارون عجماوغلو و جیمز ای. رابینسون است. که توسط مترجمان خوب کشورمان محسن میردامادی و محمدحسین نعیمیپور ترجمه شده است.
اوغلو و رابینسون ابتدا به این نکته اشاره میکنند که تاکنون تمامی علتهایی که برای ثروتمند بودن یا فقیر بودن یک کشور و جامعه مطرح بوده علتهایی همچون مساعد یا نامساعد بودن موقعیت جغرافیایی، بهرهمند بودن یا نبودن از ذخایر طبیعی و ثروتهای خدادادی، پیشینه و سابقهی تاریخی آنها و … بوده است. این دو محقق پس از مطالعات بسیار نتیجهگیریهای خود را در قالب این کتاب بیان میکنند.
آن دو در این کتاب با رد کردن تمامی نظریات گذشته در مورد ثروتمند یا فقیر بودن کشورها، به وسیله آوردن مثالهایی نقض برای هر کدام. عقیده دارند که علت اصلی فقر جوامع ،اندک سالاری است.که خود بر دو نوع است. اندکسالاری سیاسی و اقتصادی.
زمانی که ملتی دچار اندکسالاری از هر نوع آن باشد.و قدرت در دستان عدهای متمرکز باشد،هر گروه و حزبی برای رسیدن به قدرت تلاش میکند.و این تلاش از هر راه و به هر نحوی صورت میگیرد.که باعث ایجاد جنگ داخلی میشود .چون منافع زیادی برای کسی که در قدرت است وجود دارد.
در این کتاب همچنین توضیح میدهد که اندکسالاری خود ماحصل استعمار است .استعماری که بارها و بارها تکرار میشود.معمولا در جوامعی که اندکسالاری وجود دارد ،کسانی که بر مسند قدرت هستند.از ورود تکنولوژی نیز جلوگیری میکنند چون آن را به عنوان تهدیدی برای خود میداند و از ملتهایی نام میبرد که ورود ابزارات پیشرفته کشاورزی را به این علت که باعث کاسته شدن قدرت آنها میشده منع میکردند.
در این جوامع نظام کارآفرینانه وجود نخواهد داشت.حق مالکیت شخصی وجود ندارد.و دولت مالک همه چیز است.
کتاب اشاره میکند به اینکه یک ملت به خودی خود بدبخت نیست.بلکه این نخبگان هستند که قدرت را در دست میگیرند و مردم را استعمار میکنند.
راه رهایی
راه رهایی از فقر ،کثرتگرایی است .کثرتگراییای که میزانی از تمرکز در آن وجود داشته باشد. عملی شدن این امر باعث جلوگیری از به وجود آمدن جنگ داخلی خواهد شد و همچنین باعث میشود که دولت از تمرکز کافی برای پیشرفت برخوردار باشد. اما نباید فراموش کرد که این امری نیست که یک شبه به دست بیاید و یا یک شبه از دست برود.
زمانی جامعه کثرتگرا میشود که فهم مردم بالا رفته و حقوق خود را بشناسند.