چند وقت پیش که برای بازدید به موزهی هنرهای معاصر تهران رفته بودم. با اثر زیر روبهرو شدم که دلم نیامد عکس نگیرم . به نظرم زبان هنر به خاطر غیرمستقیم بودنش تاثیری به مراتب بیشتر از روشهای دیگر انتقال مفهوم و پیام دارد. چون مخاطب برای فهم اثر مجبور به فکر کردن و تحلیل دارد. و همین امر باعث درگیری بیشتر با موضوع و در نتیجهی آن تاثیرگذاری بیشتر میشود.
نام اثر: تماشاگر
مهناز پسیخانی
اثر تماشاگر یا لوث مسئولیت( Bystander effect ) یک رخداد روانشناسانه اجتماعیست. این اثر به این معناست که در شرایط اضطراری که فرد یا افرادی نیاز به کمک دارند، میزان یاری رسانی از طرف ناظران با تعداد آنها رابطه عکس دارد. یعنی به میزانی که تعداد ناظران بیشتر باشد کمتر کمک میکنند. و به نوعی احساس مسئولیت فردی کاهش مییابد. البته میزان این اثر به موارد دیگری نیز بستگی دارد.
این اثر در سال ۱۹۶۴ توسط دو روانشناس اجتماعی به نامهای دارلی و لاتاتن، در پی قتل کیتی جنیووس بیستو هشت ساله مورد بررسی قرار گرفت. به گفته نیویورک تایمز کیتی در برابر دیدگان ۳۷ همسایه خود کشته شد، در صورتی که حتی یک نفر هم به پلیس زنگ نزد.
متاسفانه این رخداد را در جای جای کشور خودمان نیز مشاهده میکنیم. افرادی که در مواقع اضطراری به جای کمک، مشغول به سلفی گرفتن و نظاره هستند.