سال سوم دبیرستان معلم فیزیکی داشتیم به نام آقای محمدی، که اولین سال حضورش در مدرسهی ما بود. یادم هست فصل اول که ترمودینامیک بود را حسابی کش داد. چون هم خاطره تعریف میکرد هم خیلی به جزئیات میپرداخت و مثالهای زیادی میزد. همین باعث شد تا صدای بچهها در بیاید که آقا نمیرسیم کتاب را تمام کنیم، امسال امتحان نهایی داریم. عدهای هم به گمانم زیر آب بنده خدا را نزد ریئس مدرسه زدند که این آقا درس نمیدهد و از این حرفها.
حرف آن روز آقای محمدی هرگز فراموشم نمیشود. آمد سر کلاس و قبل از این که درس را شروع کند، گفت بچهها هیچوقت کسی را زود قضاوت نکنید. شما امروز نمیتوانید در مورد خوب یا بد بودن من قضاوت کنید. اما چند سال دیگر چرا، قضاوت امروز شما از روی اطلاعات ناقصی است که دارید. اما چند سال دیگر وقتی از تب و تاب این روزها افتادید. و روی دیگر سکه را هم دیدید، آن موقع تازه میتوانید در مورد معلمتان نظر بدهید.
۹ سال از آن زمان میگذرد و امروز میتوانم بگویم آقای محمدی معلم خوبی بود.
درست است که فصل اول را طی ۴ ماه و ۴ فصل بعدی را طی ۵ ماه درس داد. اما مفاهیم ترمودینامیک را تا آخر عمر همراه خود خواهم داشت. و البته حرفهای آن روز ایشان در مورد قضاوت را هم.
از بقیه معلمهایی که آن روزها ساعتها پای تخته مینوشتند و دقیقا مطابق برنامه پیش میرفتند.(که البته مطابق میل ما هم بود و خوشحال بودیم که معلم خوبی داریم) چیزی خاطرم نیست. جز یک نصیحت (شاید هم جوک) که از زبان معلم حساب دیفرانسیل بود. او که دیده بود بچهها درس نمیخوانند و بعد از مدرسه میروند جلو دبیرستانهای دخترانه، برایمان از حوریهای بهشتی گفت. میگفت خودتان را کنترل کنید، بر نفس اماره پیروز شوید. تا حوری نصیبتان شود. و آن قدر اعضا و جوارح این حوریها را به زیبایی شرح داد، که به گمانم آن روز تعداد بیشتری از بچهها جلو دبیرستانهای دخترانه صف کشیدند. چون هر چه باشد نقد بهتر از نسیه است.
درسی که آن روز آقای محمدی به ما داد اگر چه آن روز برایم قابل هضم نبود و آن را بیشتر نوعی توجیه میدانستم تا نصیحت اما همیشه و همیشه برایم ماندگار شد.
ما انسانها همواره خواه یا ناخواه در حال قضاوت دیگرانیم، که البته از نگاه من بد نیست. آن چیزی که بد است قضاوت زود هنگام است.
صرفنظر از این که قرار دادن آدمها در یکی از دو دسته خوب یا بد کار درستی است یه نه. قضاوت و نظر ما زمانی به واقعیت نزدیکتر است که به واسطه گذر زمان پوست انداخته باشد.