مقدمه: این روزها به طور مکرر عناوین و القابی چون استراتژیست محتوا ، بازاریاب محتوا، کپی رایتر و مدیر ارشد بازاریابی محتوا را می‌بینیم و می‌شنویم. به طوری که شاید خیلی از ما و حتی کسب و کار‌ها نسبت به آن‌ها بی‌حس، و حتی متنفر شده باشیم.

به لطف شبکه‌های اجتماعی، امروز هر کسی می‌تواند هر عنوان شغلی جذابی را که بخواهد برای خود انتخاب کند. در نتیجه شاهد کسانی هستیم که اطلاعات ناچیزی در یک زمینه دارند اما خود را متخصص آن حوزه معرفی می‌کنند و بدون شک عنوان استراتژیست محتوا نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگر چه باور دارم مطالعه در یک حوزه هم با تخصص در آن حوزه کاملا متفاوت است.

من نیز اگر چه طی دو سال اخیر همواره سعی کرده‌ام بروزترین مقالات در این زمینه را مطالعه کنم، اما اعتراف می‌کنم که هنوز چیز‌های زیادی برای دانستن وجود دارد.

هدف از نگارش این مقاله نیز، صرفا این است که احساس کردم با جمع‌آوری و خلاصه‌ی‌ مطالعات و مشاهداتم در اینجا، می‌توانم کمک کنم تا کمی افق دید خودم و دیگر دوستان علاقمند به این مبحث، نسبت به استراتژی محتوا و استراتژیست محتوا و مهارت‌های مورد نیاز آن بازتر شود.

استراتژی محتوا چیست

قبل از این که به بحث استراتژیست محتوا بپردازیم ابتدا باید تکلیف استراتژی محتوا و مفهوم آن را روشن کنیم. چون به هر حال تا زمانی که درک درستی از استراتژی محتوا نداشته باشیم، پرداختن به مهارت‌های مجری آن یعنی استراتژیست محتوا بیهوده خواهد بود.

به عقیده‌ی من از بین تعاریف متفاوتی که از استراتژی محتوا وجود دارد هنوز هم تعریف قدیمی و ساده‌ی کریستینا هالورسون از همه جامعه‌تر است و به نظرم پایه اصلی بیشتر تعاریف را تشکیل می‌دهد.

استراتژی محتوا یعنی برنامه‌ریزی برای تولید، تحویل و مدیریت محتوای مفید و کاربردی

اگر علاقمند هستید می‌توانید تعاریف بیشتری را از اینجا مشاهده کنید.

تعریف هالورسون برای ما حاوی نکاتی ارزشمندی است، از جمله اینکه به ما یادآوری می‌کند که استراتژی محتوا در سه بخشِ تولیدمحتوا، توزیع و تحویل محتوا و مدیریت محتوا پس از انتشار آن معنا پیدا می‌کند.

در نتیجه هر کسب و کار در شروع فرآیند بازاریابی محتوا و تدوین استراتژی محتوای خود با سوالات متعددی در این سه بخش روبه رو خواهد بود که پاسخ به آن‌ها از وظایف مهم استراتژیست محتوا به شمار می‌رود.

سوالات مرتبط با استراتژیست محتوا

 

لینک مرتبط: انتخاب رسانه مناسب برای بازاریابی محتوا

لینک مرتبط: مدل مرکز و پره برای بازاریابی محتوا

با وجود اینکه بخش سوم یعنی مدیریت محتوا پس از نشر، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین قسمت‌های استراتژی محتواست اما معمولا کسب‌وکار‌ها از آن غافل می‌شوند.

اکثر شرکت‌ها اگر چه به خوبی محتوا تولید می‌کنند و بهتر از آن عرضه می‌کنند اما همین که مرحله‌ی تحویل به پایان رسید کار را تمام شده فرض می‌کنند و به این ترتیب محتوا برای همیشه در زیر هزاران قطعه‌ی محتوا مدفون می‌شود.

در نتیجه محتوایی که مطمنا برای تولید آن هزینه‌ شده است بدون آنکه از تمام ظرفیت‌هایش استفاده شود از چرخه خارج می‌شود.

به طور مثال دیجیکالا مگ به عنوان یک تولید کننده محتوای جانبی برای فروشگاه دیجی‌کالا، که محتوا را در انواع فرمت‌ها تولید و منتشر می‌کند، برنامه‌ای برای مدیریت محتوا پس از نشر ندارد.

چنین رویکردی اگر چه برای شرکت‌هایی با درآمد بالا ممکن است جواب دهد اما برای شرکت‌های کوچک که منابع محدودی هم دارند اینگونه نیست. در چنین شرکت‌هایی اگر برنامه‌ریزی درستی برای محتوا‌های موجود وجود داشته باشد به طور حتم هزینه‌ها در بلند مدت کاهش و بازدهی افزایش خواهد یافت.

به هر حال خیلی از کسانی که تا دیروز بازاریاب، نویسنده، ویراستار، روزنامه‌نگار و… بوده‌اند امروز می‌خواهند به عنوان استراتژیست محتوا شناخته شوند، در نتیجه باید به خوبی بدانند که استراتژیست محتوا دقیقا چه کاری انجام می‌دهد و چه مهارت‌هایی دارد.

بسته به نوع کسب‌ وکاری که در آن فعالیت می‌کنیم مهارت‌های یک استراتژیست محتوا می‌تواند متفاوت باشد اما برخی از مهارت‌های کلیدی که تقریبا در تمام آنها ثابت و البته با سوالات بالا نیز مرتبط است را در زیر می‌آورم.

نکته: استراتژیست محتوا بر خلاف نقش‌های دیگر مثل بازاریاب، تولید کننده محتوا و یا ژورنالیسم دیجیتال راه مشخص و همواری ندارد و بیش از هر چیز به تجربه نیاز دارد. استراتژیست محتوا یک نقش هیبریدی است و ترکیبی از روزنامه نگاری، ارتباطات، بازاریابی و تجزیه و تحلیل  است.

مهارت‌های لازم برای استراتژیست محتوا

۱- نویسندگی و کپی رایتینگ

اگرچه وظایف استراتژیست محتوا با یک تولیدکننده محتوا متفاوت است و قرار نیست به صورت مداوم بنویسد اما باید توانایی خوبی در امر نویسندگی داشته باشد، به عبارتی اگر شما محتوای خوبی تولید نکنید مهم نیست چطور برنامه توزیع را می‌چینید یا آن را پس از نشر مدیریت می‌کنید چون احتمالا استراتژی‌های شما بی‌فایده خواهد بود.

مهارت خلق محتوا مهمترین چیزی است که یک استراتژیست محتوا باید در اختیار داشته باشد. همچین توانایی دیدن یک تصویر بزرگتر به نحوی که یک داستان را برای کسب و کار از ابتدا تا انتها به وسیله‌ی قطعات کوچک محتوا خلق کند، و این نیازمند شناخت کامل از کسب‌وکار و همچنین مخاطبان آن است.

پس بدیهی است که باید بتوانید با کلمات کار کنید. مهارت نوشتن است که مخاطب را جذب و تبدیل می‌کند.

همچنین شما نیازمند مهارت کپی رایتینگ هستید تا بدانید چطور محتوا را در کانال‌های مختلف اداره، برنامه‌ریزی و ویرایش کنید.

۲- ارائه مطلب

هر نوع محتوایی که قرار باشد تولید شود، ابتدا به صورت متن و نوشتار است. هنگامی که محتوای شما نوشته و تایید شد، شما باید تعیین کنید که چگونه برای مشتریان مصرف شود. در قالب ( ویدئو، pdf، اینفوگرافی، پادکست و …) و تعیین این که کدام محتوا در کدام فرمت و قالب بهتر جواب می‌دهد یکی از وظایف استراتژیست محتواست.

۳- تحویل محتوا

اکنون محتوای شما تولید و آماده شده، حال وقت آن است که محتوا را به دست مخاطب مورد نظر برسانیم. در اینجا باید بهترین کانال یا کانال‌ها را شناسایی و اقدام به انتشار محتوا کنیم.

به طور مثال ممکن است یک پست وبلاگ مفید واقع شود یا چند پست در شبکه‌ها اجتماعی خواسته‌ی مورد نظر ما را برآورده کند. ممکن است یک ویدئو در آپارات بهتر از همان ویدئو در وبلاگ باشد یا شاید به این نتیجه برسیم که در هر دو باید منتشر شود.

۴- ایجاد و مدیریت کمپین

با وجود اینکه بازاریابی محتوا یک پروسه‌ی بلند مدت و دائمی است اما به هر حال کمپین‌ها نیز بخشی از آن را تشکیل می‌دهند. در نتیجه یک استراتژیست محتوا باید توانایی برنامه‌ریزی و تحویل کمپین و همینطور تجزیه و تحلیل معیار‌های اثربخشی و یک استراتژی برای کسب موفقیت را داشته باشد.

۵- کسب درآمد محتوایی

اگر چه معمولا قرار نیست به طور مستقیم از محتوا درآمدزایی کنیم اما شیوه‌های مختلفی برای درآمدزایی از محتوا وجود دارد مثل: فروش حق اشتراک، تبلیغات و رپورتاژ، حمایت یا (donate) و.. اینکه که کدام استراتژی بهتر جواب می‌دهد از وظایف استراتژیست محتوا است.

۶- مهارت‌های سازماندهی

شاید بتوان گفت مهارت سازماندهی یکی از اصلی‌ترین مهارت‌های مورد نیاز هر استراتژیستی است. توانایی کار با ابزار‌های مختلف مدیریت پروژه، تقویم‌ها و یاداشت‌برداری، پیگیری پروژه‌ها و سازمان‌دهی ارتباط با ذینفعان و سایر ادارات برای بودجه ، قرارداد‌های فروش و تقویم‌های سرمقاله، جلسات با تولید کنندگان محتوا، طراحان، متخصصان ux و مدیران بازاریابی همه و همه در این گروه جای می‌گیرند.

۷- مهارت ارتباطی

همانطور که در قسمت قبل دیدیم یک استراتژیست نیازمند ارتباط با بخش‌های مختلف کسب‌وکار  مثل بازاریاب‌ها، فروشنده‌ها، ذینفعان، تولید کنندگان محتوا، طراحان و … است در نتیجه باید داری مهارت ارتباطی بالایی برای هماهنگ ساختن بخش‌های مختلف سازمان برای ایجاد یک پیام واحد و منسجم باشد.

۸- قلم سردبیری

توانایی ویرایش داشته باشد. چه محتوایی باید نگهداری شود ویرایش، بازنویسی یا بازنشسته شود و تمام این‌ها باید بر اساس تجزیه و تحلیل، سن محتوا، و عملکرد فعلی و تاریخی آن صورت گیرد.

۹- ذهن تحلیلی و تفسیری

برنامه‌ها و ابزار‌های زیادی مانند ( گوگل آنالیتیک، گوگل وبمستر، الکسا، moz و…) برای جمع‌آوری داده و اطلاعات وجود دارد. اما دانستن آنچه با این داده‌ها انجام می‌شود خود داستان دیگری است. بعنوان یک استراتژیست محتوا شما باید الگو‌ها و روند‌های اطلاعات بازاریابی را بیابید و به یک نتیجه‌گیری کلی برسید.

لیست بالا برخی از مهمترین مهارت‌هایی بود که هر استراتژیست محتوا باید آنها را داشته باشد. مسلما مهارت‌های خردتر و جزئی‌تری هم وجود دارد که در لیست بالا نیست.

همچنین اینفوگرافی زیر که نتیجه‌ی پرسش از ۲۶۵ استراتژیست محتوا است، لیستی از مهارت‌ها و درصد توانایی در هر مهارت را به شیوه‌ی جالبی نمایش داده است که مشاهده‌ی آن خالی از لطف نیست.

اینفوگرافی مهارت‌های استراتژیست محتواکلیک کنید

 

برخی از منابع و لینک‌های پیشنهادی برای مطالعه بیشتر ( کلیک کنید )